Rechten van kinderen van 12 tot en met 15 jaar
Er zijn een heleboel redenen om naar een dokter te gaan. Als je steeds maar hoofdpijn hebt bijvoorbeeld of als je aan de pil wilt. Naar het ziekenhuis hoef je pas als je huisarts denkt dat er een specialist naar je moet kijken. Breek je een been met sporten, dan word je meestal direct naar het ziekenhuis gebracht. Moet de dokter je vertellen wat hij gaat doen? Ja natuurlijk, want het is jouw lijf! Het kan bovendien een hele geruststelling zijn want soms is de fantasie erger dan de werkelijkheid.
De dokter moet aan jou ook vragen of je het goed vindt wat hij gaat doen. Maar wat als je niet wilt, kun je dan weigeren? En als jij het wel wilt en je ouders niet? Of als je het niet aan je ouders wilt vertellen? Wie beslist er dan?
Al die zaken zijn geregeld in de WGBO, de Wet op de Geneeskundige BehandelingsOvereenkomst. Het gaat in die wet over twee dingen die hartstikke belangrijk voor je zijn: INFORMATIE en TOESTEMMING.
De wet gaat ervan uit dat je vanaf 12 jaar oud genoeg bent om zelf ook een belangrijke stem te hebben in zaken die met je gezondheid te maken hebben. Je mag nog niet alleen beslissen (op enkele uitzonderingen na) maar jouw mening is net zo belangrijk als die van je ouders.
De wet schrijft de volgende regels voor:
- zowel jijzelf als je ouders hebben recht op informatie;
- zowel jijzelf als je ouders moeten toestemming geven voor een onderzoek of behandeling;
- zowel jijzelf als je ouders mogen in je medisch dossier kijken. In het medisch dossier schrijft de dokter of verpleegkundige alles op wat er met je aan de hand is en wat er besloten is daaraan te doen.
En als het mij nou niet zoveel interesseert?
Wettelijk gezien moet jij toestemming geven, maar dat wil niet zeggen dat je dat ook altijd doet. Soms is het gewoon lekker om je ouders te laten beslissen. Toch is het goed er over na te denken. Zorg in ieder geval dat je begrijpt wat er wordt verteld en vraag door als je iets niet begrijpt. Het gaat tenslotte om jouw lijf!
Als jij en je ouders toestemming moeten geven, moeten jullie het dan met elkaar eens zijn?
Dat klopt. Het kan natuurlijk gebeuren dat er een behandeling voorgesteld wordt die je absoluut niet wilt. Of jij wilt iets, maar je ouders zijn erop tegen.
Hoe zit het dan met die toestemming?
Het ALLERBESTE is natuurlijk om gewoon met elkaar te praten en samen met de dokter te zoeken naar een oplossing.
En als we het oneens blijven?
Daar is nou de wet voor. Die is er vooral om zaken te regelen die jullie samen niet op kunnen lossen. Als jullie het niet met elkaar eens zijn of als je niet wilt dat je ouders geïnformeerd worden, dan kan jouw stem doorslaggevend zijn. Een paar voorbeelden.
voorbeeld 1
Stel je bent 12 jaar en je wilt je laten inenten tegen bepaalde ziektes. Je ouders zijn het daar niet mee eens en geven hun toestemming niet. Mag de dokter je, zonder toestemming van je ouders, toch die prikken geven? Ja, als hij vindt dat je een verstandig besluit neemt, zal hij je inenten.
voorbeeld 2
Stel je bent een meisje van 14 jaar en wilt aan de pil. Volgens de wet moeten je ouders daarvoor toestemming geven, maar jij wilt niet dat ze het te weten komen. Is de dokter verplicht hun iets te vertellen? Nee, dat hoeft niet. Als je oud en wijs genoeg bent, mag je zonder toestemming van je ouders aan de pil. Wel moet je met de dokter overleggen hoe het met de verzekering of de rekening moet, want daar hebben die knappe koppen die de wet maakten niet aan gedacht.
Dus als mijn ouders en ik het niet eens zijn of als ik iets wil wat zij niet mogen weten, gebeurt er wat ik wil?
Nee, zo zit de wet niet in elkaar. Je kunt wel veel willen, maar niet alles is mogelijk. Stel je bent 14 jaar en je neus is een beetje scheef. Op televisie heb je gezien dat ze zo’n neus recht kunnen zetten en dat lijkt je wel wat, maar je ouders zijn erop tegen. Wie beslist? In dit geval zal de dokter voorstellen te wachten tot je zestien bent. Dan mag je dat helemaal zelf beslissen, nu beslissen je ouders.
Waarom de ene keer wel en de andere keer niet?
Dat is moeilijk uit te leggen, maar het heeft ermee te maken of je een behandeling kunt nalaten of uitstellen zonder dat dit ernstige gevolgen voor je heeft. Ongewenst zwanger worden of kinderverlamming krijgen vinden de dokters nu eenmaal erger dan een scheve neus!
Samenvatting
We hebben alles handig op 1 plaatje gezet die je ook kan printen.
Klik hier om het plaatje van de WBGO SAMEN BESLISSEN BIJ DE DOKTER VOOR KINDEREN te bekijken en te printen
Meer weten over jouw rechten in de zorg in het algemeen? Lees onze Handvesten